स्वामी विवेकानन्द एक कर्मयोगी सन्त, हिन्दुदर्शनका चिन्तक एवम् एक कर्मठ समाजसेवी थिए । पिता विश्वनाथ दत्त र माता मुवनेश्वरीदेवी दत्तका जेष्ठ सुपुत्रका रुपमा उनको जन्म १८६३, जनवरी १२ मा भारतको कलकत्तामा भएको थियो ।

सानैदेखि आध्यात्मिक चिन्तमा रमाउने विवेकानन्दले पूर्वीय दर्शन, धर्म साहित्य र ज्ञानविज्ञानका क्षेत्रमा दक्षता र निपूर्णता हासिल गरे ।स्वामी विवेकान्द आफूमा भएको विलक्षण प्रतिभाकै कारण विश्वप्रशिद्ध बन्न पुगे । उनका केही जीवनपयोगी भनाइ यस्ता छन्–

–दिनमा एकपटक आफैँसँग कुरा गर्नुहोस्, अन्यथा तपाईं यस संसारमा एक उत्कृष्ट व्यक्तिलाई भेट्ने अवसर गुमाउनु हुने छ ।

–यदि म मेरो असीम गल्तीहरूको बाबजुद पनि आफैँलाई माया गर्न सक्छु भने केही गल्तीहरूको झलकमा म कसैलाई कसरी घृणा गर्न सक्छु ।

– आफ्नो जीवनमा जोखिम लिनुहोस् । यदि तपाईं जित्नुभयो भने, तपाईं नेतृत्व गर्न सक्नुहुन्छ र यदि तपाईं हार्नुभयो भने, तपाईं मार्गदर्शन गर्न सक्नुहुन्छ ।

– जसले तिमीलाई मद्दत गरिरहेको छ तिनीहरूलाई बिर्सनु हुँदैन । जसले तिमीलाई माया गर्दै छ, तिनीहरूलाई घृणा गर्नु हुँदैन । जसले तपाईंलाई विश्वास गर्दै छ, तिनीहरूलाई धोका दिनु हुँदैन ।

– अरूबाट राम्रो चिजहरू सिक्नुहोस् तर त्यसलाई ल्याएर आफ्नै तरिकाले अवशोषित गर्नुहोस् । अरू जस्तो नबन्नुहोस् ।

– मानिस रुपैयाँविना गरिब हुँदैन तर सपना र महत्वाकांक्षाविना वास्तवमै गरिब हुन्छ ।